Vragen over airconditioning in huis

Omdat de zomers in Nederland steeds warmer worden, is de behoefte aan verkoeling in huis groter dan ooit. De oplossing ligt voor de hand: in iedere woning een airco. Maar is dat wel zo ideaal? In dit artikel gaan we uitgebreid in op de voordelen en nadelen van airconditioning. Met deze informatie kan je je voorbereiden op de volgende warme zomer.

1. Hoe werkt een airco?

Een airco verplaatst warmte van binnen naar buiten. Het binnendeel van het systeem zuigt warme lucht uit het vertrek aan, koelt de lucht af en blaast de gekoelde lucht weer de ruimte in. De warmte wordt in het binnendeel afgegeven aan een warmtewisselaar, die onderdeel is van het koudecircuit van het systeem. De warmtewisselaar is met leidingen verbonden aan het buitendeel van de airco. Daar wordt de warmte aan de buitenlucht afgegeven. Een warmtepomp werkt volgens hetzelfde principe, maar die haalt de warmte juist uit de buitenlucht (of uit de bodem). Vervolgens wordt die warmte in huis op het juiste temperatuurniveau afgegeven. Het is dus hetzelfde systeem, maar het wordt in omgekeerde richting gebruikt. Zowel airco als warmtepomp werken op basis van een thermodynamisch proces. Wil je precies weten hoe dat in elkaar zit, lees dan het kader bij dit artikel.

2. Kun je met een airco ook verwarmen?

Zoals gezegd: de airco werkt volgens hetzelfde principe als de warmtepomp. De meeste moderne airconditioning-systemen kunnen daardoor niet alleen zorgen voor verkoeling in de zomer, maar ook voor verwarming in de winter. Wanneer je maar één kamer in huis gebruikt, kan een vaste airco zelfs een efficiëntere manier zijn om die kamer te verwarmen. De cv-ketel hoeft dan niet aan, zodat je geen gas verbruikt. 

3. Is een airco een energieslurper?

De afgelopen tientallen jaren zijn cv-ketels, koelkasten en andere apparaten steeds efficiënter geworden. De moderne types zijn veel zuiniger dan tien of twintig jaar geleden, terwijl het rendement hoger is. Voor de airconditioning geldt hetzelfde. Airco’s van de nieuwste generatie verbruiken veel minder elektriciteit dan oudere modellen. Daar komt bij dat je een airco natuurlijk laat installeren met een duidelijk doel, net als een vaatwasser of een televisie. Dat neemt niet weg dat je het effect van een airco zult terugzien op jouw energierekening. Als een split airco voor één kamer 200 uren per jaar draait, verbruikt het apparaat zo’n 150 kWh. Op jaarbasis is dat te overzien. Om je een beeld te geven: de stroomproductie van één zonnepaneel is per jaar al aanzienlijk hoger. Maar uiteraard zijn er ook andere, simpele manieren om het op warme dagen toch iets koeler te hebben in huis. 

4. Duurzaam wonen met een airco – kan dat wel?

Voor airconditioning is energie nodig, die je zonder airco niet zou verbruiken. Het elektriciteitsverbruik van een airco is (veel) hoger dan bijvoorbeeld een ventilator. Maar in combinatie met zonnepanelen kan het effect op jouw energierekening meevallen. De behoefte aan koelte in huis is het grootst op warme, zonnige dagen. Dat zijn tenslotte óók de momenten waarop je met jouw zonnepanelen veel energie opwekt. Op zulke dagen is het dus mogelijk om de airco (grotendeels) te laten draaien op duurzame energie. 

5. Is een airco gezond?

Een airco onttrekt warmte aan de lucht in huis en brengt dezelfde lucht afgekoeld weer terug. Een airco zorgt dus niet voor (meer) frisse lucht in huis, al zijn de meeste airco’s wel voorzien van een filter dat de lucht schoonhoudt. Als je de airco aanzet, blijft het dus belangrijk óók te ventileren. Houd de ventilatieroosters open en schakel de mechanische ventilatie of de warmte-terugwininstallatie niet uit. Oudere mensen kunnen op warme dagen veel last hebben van de hitte. Voor hen kan een airco in de zomer bijdragen aan een gezonder binnenklimaat. 

6. Is een airco goed voor jouw humeur?

Thuiswerkers weten dat een warm huis niet bevorderlijk is voor de productiviteit. In dat opzicht kan een airco zeker een positieve bijdrage leveren aan de kwaliteit van jouw werk én aan de sfeer in huis. Een airco heeft misschien niet direct een gunstig effect op jouw gezondheid, maar dus waarschijnlijk wel op jouw humeur.  

7. Heeft iedere airco een binnenunit én een buitenunit?

Vaste airco’s bestaan altijd uit twee delen: een binnenunit, die de koele lucht de kamer in blaast en een buitenunit die de warmte afstaat aan de buitenlucht. De twee units zijn met elkaar verbonden via leidingen waar koudemiddel doorheen stroomt. Dit type airco heet ook een ‘split airco’. De mobiele airco bestaat uit slechts één unit, deze werkt dus op een andere manier (zie punt 8).

8. Een mobiele airco, een handige oplossing?

Mobiele airco’s zijn de laatste jaren razend populair. Dit zijn verplaatsbare apparaten die de warmte afvoeren via een brede slang. Voor de afvoerslang moet altijd een raam of deur openblijven. Dat is meteen één van de grote nadelen van de mobiele airco. Door dat raam of die deur komt namelijk weer warme lucht naar binnen. Mobiele airco’s hebben ook andere minpunten. Vaak maken ze meer geluid en verbruiken ze aanzienlijk meer energie dan een vaste airco. Bovendien heeft een mobiele airco juist op de warmste dagen veel moeite om de temperatuur in een kamer omlaag te krijgen. 

9. Is het koudemiddel van een airco slecht voor het milieu?

Voor het koudemiddel in een airco worden meestal fluorkoolwaterstoffen (hfk’s) gebruikt. Dat zijn broeikasgassen die sterk bijdragen aan de klimaatverandering. Zolang de gassen in het systeem zitten, zijn ze niet schadelijk. Maar wanneer leidingen of aansluitingen beschadigd raken, kunnen ze vrijkomen. Het is daarom belangrijk dat een airco-systeem regelmatig en deskundig wordt onderhouden. Laat je jouw de airco helemaal verwijderen, dan moet dat gebeuren door een gecertificeerd installateur. De meeste nieuwe airco-systemen gebruiken een koudemiddel (R32) met een kleinere impact op het klimaat. Inmiddels zijn er internationale overeenkomsten, waardoor de hfk’s de komende jaren uit alle apparaten moeten verdwijnen. Mede daarom wordt er hard gewerkt aan de ontwikkeling van airco’s met een volledig natuurlijk koudemiddel.  

10. Wat zijn de kosten van een airco?

Een mobiele airco is al te koop vanaf ongeveer € 300,-. De prijs voor een vaste airco voor één kamer in jouw woning begint bij zo’n € 1.500, -, dit is inclusief de installatie. De prijs is sterk afhankelijk van de grootte van de ruimte die je wilt koelen en dus van de capaciteit waar jij voor kiest. Daarnaast zijn er veel verschillende designs. Ook kun je kiezen voor een eenvoudige bediening of voor een systeem dat je met behulp van een app kunt aansturen. Het is verstandig om bij de installatie van een airco meteen een onderhoudscontract af te sluiten. Zo’n contract brengt uiteraard extra kosten met zich mee, dus dat weegt mee in de totaalprijs. 

11. Maakt een airco veel geluid?

Een moderne vaste airco (split airco) is binnenshuis fluisterstil, zeker als je het apparaat in de laagste stand zet. De buitenunit maakt wat meer geluid. Voor jouwzelf en voor jouw buren is het daarom belangrijk dat je er een geschikte plek voor vindt. Een goede installateur kan u daarover adviseren. Sinds 1 april 2021 gelden nieuwe geluidsnormen voor warmtepompen en airco’s. Het bedrijf dat uw airco plaatst zal je adviseren over een plek, waar het buitendeel kan werken binnen de wettelijke geluidseisen. Als eigenaar van de installatie ben jij er uiteindelijk zelf verantwoordelijk voor dat jouw airco aan de wettelijke eisen voldoet.  

12. Kun je zelf een airco installeren?

Een vaste airconditioning bevat koudemiddelen. Om daarmee te mogen werken, moet een installateur de juiste kennis in huis hebben én gecertificeerd zijn. Hoe handig jij ook bent, het installeren van een airco zul je dus aan een erkende vakman of vakvrouw moeten overlaten. 

13. Is er voor een airco een extra groep nodig in de meterkast?

Een airco vormt een flinke extra belasting op jouw elektriciteitsaansluiting. In de meeste gevallen zal de airco-installateur daarom een extra groep (moeten) maken in de meterkast.

14. Waar moet u op letten als u een airco koopt?

Neem voor de aanschaf van een airco altijd contact op met een deskundige installateur die gecertificeerd is voor het werken met koudemiddelen. Laat je goed adviseren over het type en de capaciteit die jij in jouw woning nodig heeft. Wil je een systeem kiezen dat zo weinig mogelijk gevolgen heeft voor het klimaat, let dan vooral op deze twee kenmerken:

• Een zo gunstig mogelijk energielabel, liefst A++

• Het koudemiddel, liefst R32 (er zijn nog airco’s verkrijgbaar met koudemiddel R410a en R407c; dat zijn broeikasgassen die -bijvoorbeeld bij lekkage- veel meer klimaatschade veroorzaken)

15. Kun je met een airco ontvochtigen?

Airco’s hebben meerdere functies. Ze kunnen vaak naast verkoelen ook de lucht zuiveren, ontvochtigen en de ruimte verwarmen. Het ontvochtigen is vaak een kwestie van een druk op de knop.